موقعیت جغرافیایی – سمنان

 موقعیت جغرافیایی – سمنان

استان‌ سمنان با ۹۵۸۱۵ کیلومتر مربع‌ وسعت‌ در شرق‌ استان‌ تهران‌ قرار دارد. سمنان‌، شاهرود، دامغان‌ و گرمسار چهار شهرستان معروف‌ این‌ استان‌ می‌باشند. استان‌ سمنان‌ در سال‌ ۱۳۷۰ حدود ۴۵۷ هزار نفر جمعیت‌ داشته ‌است‌ که‌ ۱/۶۱ درصد آن‌ شهرنشین‌ و ۴/۳۸ درصد آن‌ روستانشین‌ بوده‌ است‌. شهر سمنان‌ مرکز استان‌ سمنان‌ وشهر شاهرود از نظر جمعیت‌ بزرگترین‌ شهر استان‌ است‌. نسبت‌ جنسی‌ جمعیت‌ استان‌ ۱۰۵ می‌باشد. استان ‌سمنان‌ در دامنه‌های‌ جنوبی‌ سلسله‌ جبال‌ البرز واقع‌ شده‌ که‌ ارتفاع‌ آن‌ از شمال‌ به‌ جنوب‌ کاهش‌ می‌یابد و به‌دشت‌ کویر منتهی‌ می‌شود. این‌ استان‌ به‌ دو بخش‌ کوهستانی‌ و دشت‌های‌ پایکوهی‌ تقسیم‌ می‌شود. نواحی ‌کوهستانی‌ آن‌ توان‌های‌ معدنی‌ و گردشگاهی‌ مناسبی‌ دارد و دشت‌های‌ پایکوهی‌ آن‌ نیز شهرهای‌ بسیار قدیمی ‌ایران‌ را در میان‌ خود جای‌ داده‌ است‌.
این استان‌ اماکن‌ و بناهای‌ مذهبی‌ و زیارتی‌ متعددی‌ را در خود جای‌ داده‌ که مسجدسلطانی‌، مسجد جامع‌، مسجد تاریخانه دامغان‌، مسجد جامع‌ بسطام و... از آن‌ جمله‌ هستند.
جاده‌ ابریشم از وسط‌ استان‌ سمنان‌ عبور می‌کرده‌ است‌ و آثار متعدد تاریخی‌ از جمله‌ کاخ‌ها، عمارات‌، قلعه‌ها،کاروانسراها، آب‌ انبارها، برج‌ها و باروها و... به‌ جا مانده‌اند.
این استان‌ از نظر جاذبه‌های‌ طبیعی‌ یکی‌ از مناطق‌ جالب‌ توجه‌ ایران‌ است‌. حواشی‌ رودخانه‌ها،چشمه‌های‌ آب‌ معدنی‌ و طبیعی‌، تفرجگاهها، جنگل‌ها و فضاهای‌ سبز، مناطق‌ حفاظت‌ شده‌، قله‌ها وارتفاعات‌، غارها و جاذبه‌های‌ ویژه‌ کویری‌ از جمله‌ این‌ عناصر زیبای‌ طبیعی‌ هستند.
استان‌ سمنان‌ از لحاظ‌ آداب‌ و رسوم‌ و کنش‌های‌ فرهنگی‌ مردم‌، کانون‌ گوناگونی ‌هاست‌. انجام‌ مراسم‌ مربوط‌ به‌ اعیاد ملی‌ و مذهبی‌، ازدواج‌ وهمسر گزینی‌، سوگ‌ها و عزاهای‌ خصوصی‌ و مذهبی‌ و سایر کنش‌های‌ فرهنگی‌ مردم‌ علیرغم‌ تفاوت‌های ‌محسوسی‌ که‌ با سایر نقاط‌ با هم‌ دارند، بسیار دیدنی‌ و جالب‌ توجه‌ است‌. این‌ استان‌ مهد شعرا و دانشمندان زیادی است.

---

شهرستانها‌ی مربوطه

سمنان
سمنان‌ در فاصله‌ ۲۲۱ کیلومتری‌ تهران بر سر راه‌ خراسان واقع‌ شده‌ است‌. این‌ شهر محل‌ رفت‌ و آمد اقوام ‌مختلف‌ بود و در کتب‌ تاریخی‌ نیز به‌ کرات‌ از آن‌ نام‌ برده‌ شده‌ است‌. در آغاز قرن‌ چهارم‌ هجری‌ سمنان‌ جزو قلمرو آل‌ زیار بود. بعد از انقراض‌ این‌ سلسله‌ به‌ تصرف‌ آل‌ بویه‌ درآمد. در آن‌ دوره‌ شهرهای‌ قومس‌ جزو منطقه ‌دیلم‌ به‌ شمار می‌آمد. در سال‌ ۴۲۷ ه.ق‌ ترکان‌ غز خرابی‌های‌ زیادی‌ به‌ شهر وارد ساختند. سمنان‌ در سال‌ ۶۱۸ ه.ق‌ در اثر حمله‌ مغولان‌ ویران‌ گردید ولی‌ در دوره‌های‌ بعد، از جمله‌ در دوره‌ صفوی‌ و قاجار آبادانی‌هایی‌ در آن ‌صورت‌ گرفت‌ و آثار متعددی‌ از آن‌ دوره‌ها به‌ جا مانده‌ است‌. سمنان‌ امروزی‌ آباد و زیباست‌.

شاهرود
شاهرود تا تهران‌ ۴۰۰ کیلومتر فاصله‌ دارد. در قسمت‌ شمالی‌ آن‌ سلسله‌ جبال‌ البرز و در قسمت‌ جنوبی ‌آن‌ کویر نمک‌ قرار گرفته‌ است‌. رود تاش‌ از این‌ شهر می‌گذرد و به‌ کویر منتهی‌ می‌شود. آب‌ و هوای‌ آن‌ در نواحی‌کوهستانی‌ سرد و در سایر مناطق‌ نسبتاً معتدل‌ است‌.

دامغان‌
دامغان‌ در فاصله‌ ۳۳۵ کیلومتری‌ تهران واقع‌ شده‌ است‌. نواحی‌ شمالی‌ آن‌ را کوهستان‌های‌ البرز مرکزی‌ و بقیه‌ قلمرو آن‌ را بیابان‌ و کویر در برگرفته‌ است‌. دامغان‌ در معرض‌ بادهای‌ شدید غبار آلود شمالی‌ است‌. آب‌ و هوای‌ آن‌ در نواحی‌ کوهستانی‌ معتدل‌ و در نواحی‌ کویری‌ گرم‌ است‌ دامغان‌ از شهرهای‌ قدیمی‌ ایران‌ است‌.

گرمسار
گرمسار تا تهران ۱۰۷ کیلومتر فاصله‌ دارد و در دشت‌ واقع‌ شده‌ است‌. روستاهای‌ این‌ شهرستان‌ از ریزابه‌های‌ حبله‌ رود مشروب‌ می‌شوند. این‌ شهر که‌ قدمت‌ دیرینه‌ دارد زادگاه دکتر محمود احمدی نژاد نهمین رئیس جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.

---

جنگل‌ها و کویرها

فضاهای‌ جنگلی‌ استان‌ عبارتند از: جنگل‌های‌ طبیعی‌ مشتمل‌ بر نواحی‌ جنگلی‌ حاشیه‌ شمالی‌ استان‌ که‌ادامه‌ جنگل‌های‌ کوهستانی‌ البرز است‌، جنگل‌های‌ ارس‌ دامنه‌های‌ جنوبی‌ رشته‌ کوههای‌ البرز که‌ درختان‌ متراکم‌و بلند دارد، جنگل‌های‌ کویری‌ که‌ در مناطق‌ چاه‌ جام‌ و خوار توران‌ از گونه‌های‌ تاغ‌ و گز بوجود آمده‌اند.جنگل‌های‌ دست‌ کاشت‌ که‌ شامل‌ پارک‌های‌ جنگلی‌ و فضاهای‌ سبز احداثی‌ هستند که‌ در اطراف‌ شهرها و مراکز جمعیتی‌ استان‌ ایجاد شده‌اند. مسیر راههای‌ ورودی‌ و خروجی‌ استان‌ نیز بطول‌ ۱۶۰ کیلومتر تاغکاری‌ شده‌است‌. مهم‌ترین‌ پارک‌های‌ استان‌ سمنان‌ عبارتند از: پارک‌ جنگلی‌ سوکان‌، پارک‌ جنگلی‌ کومش‌ و پارک‌ جنگلی ‌محلات‌ در سمنان‌، پارک‌ جنگلی‌ گرمسار، پارک‌ جنگلی‌ دامغان‌ و پارک‌ جنگلی‌ شاهرود.
بخش‌ قابل‌ توجهی‌ از محدوده‌ استان‌ سمنان‌ در منطقه‌ کویری‌ قرار گرفته‌ است‌. کویر کهک‌ در جنوب‌ گرمسار وکویر حاج‌ علی‌ قلی‌ در جنوب‌ دامغان‌ از جمله‌ نواحی‌ کویری‌ با ارزش‌های‌ دیداری‌ و جهانگردی‌ استان‌ سمنان ‌هستند.

---

آب و هوای استان

آب‌ وهوای‌ استان‌ سمنان‌ در نواحی‌ کوهستانی‌ سرد، در دامنه‌ کوهها معتدل‌ و در حواشی‌ کویر گرم‌ است‌. آب‌ و هوای‌ شهر دامغان‌ به‌ علت‌ وزش‌ بادهای‌ شدید شمالی‌ و بارندگی‌های‌ ناشی‌ از بادهای‌ نواحی‌ گرگان‌ و مازندران‌ زمستان‌های‌ سرد و تابستان‌های‌ معتدل‌ دارد. شهر سمنان‌ تابستان‌های‌ گرم‌ و زمستان‌های‌ معتدل‌ دارد. آب‌ و هوای‌ شاهرود در قسمت‌های‌ شمالی‌ سرد و در قسمت‌های‌ مرکز معتدل‌ و در قسمت‌های‌ جنوبی‌ گرم ‌است‌. شهر گرمسار تابستان‌های‌ بسیار گرم‌ و زمستان‌های‌ نسبتاً سرد و بارانی‌ دارد. گرمسار در ناحیه‌ صحرایی‌ و خشک‌ قرار دارد.

---

اماکن مذهبی و تاریخی

مسجد جامع دامغان
بقعه‌ حضرت‌ علی‌ بن‌ جعفر (ع‌) ـ سمنان
مسجد جامع و مسجد تاریخانه سمنان
کارونسرای‌ شاه‌ سلیمانی‌ آهوان‌ - سمنان‌
عمارت‌ چشمه‌ علی‌ - دامغان‌
دروازه‌ ارگ‌ - سمنان‌
آرامگاه‌ بایزید بسطامی‌ - سمنان‌
برج‌ چهل‌ دختران‌ ـ سمنان‌
آرامگاه‌ ابن‌ بمین‌ فرومدی‌ - شاهرود
گرمابه‌ حضرت‌ - سمنان‌
تپه‌ تاریخی‌ ناسار (نوحسار) - سمنان‌
بقعه‌ پیر علمدار - سمنان‌
کاروانسرای‌ شاه‌ عباسی‌ لاسجرد - سمنان‌
آرامگاه‌ شیخ‌ ابوالحسن‌ خرقانی‌ - شاهرود